Cami, İslam kentinin forumudur.
Doğan Kuban

2023 yılında yaşanan deprem felaketi sonucunda büyük yıkıma uğrayan Antakya’nın ayağa kaldırılması kapsamında, Roma Köprüsü, Asi Nehri ve Tarihi Kent Merkezi geçmişten gelen izler ve referanslar ile titizlikle çalışılmaktadır.

Antakya’nın geçmişinden kopmadan yeniden ihya edilerek gelecek kuşaklara aktarılmasını sağlayacak çalışmalar kapsamında Merkez Cami yapısı da kamusal bir park alanı ile birlikte ele alınacaktır.

Cami’nin yapılması planlanan yeri, kentin tarih boyunca merkezini oluşturmuş olan Roma Köprüsü ve nehir boyunca gelişme gösteren yoğun yapı adalarının içerisinde bulunmaktadır. Bu bağlamda ele alınacak Cami’nin ibadet dışında, kent ile ilişkisini akışkan ve geçirgen biçimde sağlayacak kamusal fonskyionlar ile desteklenmesi düşünülmektedir.

İç avluları, yapı adalarının içinde yaya akışına imkan veren morfolojik özellikleri ile uyumlu; “Kent yaşamının kendiliğinden olağan akışı içerisinde” var olarak entegre olabilecek bir “Cami ve Kültür Merkezi” tasarımının bu bağlamda ele alınması hedeflenmiştir.

Cami’nin içinde yer aldığı park ve ibadet dışında da yer alacak diğer işlevleri ile bir “bütünlük” içerisinde olabilmesi sağlanması istenmektedir. Bu sayede ibadetin ve imanın günlük kent yaşamı içerisinde yer alması, kentte yaşayanların hayatlarında birleştirici ve bir araya getirici niteliği olacaktır.

Bu prensipler ile düşünülerek Cami yapısı ve avlusu Ali Rıza Efendi Parkı’na en az yeşil alan müdahalesine sebep olacak şekilde parkın kuzey köşesinde konumlandırılmıştır. Cami ve avlu mekanlarının tanımlandığı, yaya sirkülasyonunun sürekliliğini de yitirmeden sağlanabildiği L formundaki Ticaret ve Kütüphane yapısı, avlu ile sokak arasında hem bir mahremiyet ama aynı zamanda da bir geçirgenlik sağlamaktadır.